Siqaret çəkmək insan sağlamlığı üçün ciddi təhlükə yaradır. Tütün tüstüsündəki nikotin, qatran və karbonmonoksid kimi maddələr orqanizmin müxtəlif sistemlərinə zərər verir:
• Ağciyər xəstəlikləri: Siqaret ağciyər xərçəngi, xroniki bronxit və emfizema riskini artırır.
• Ürək-damar sistemi: Nikotin damarların daralmasına səbəb olur, bu da infarkt və insult riskini yüksəldir.
• İmmunitet sistemi: Siqaret immuniteti zəiflədir, infeksiyalara qarşı müqaviməti azaldır.
• Dəri və görünüş: Dərinin vaxtından əvvəl qocalmasına, dişlərin saralmasına və pis qoxuya səbəb olur.
Siqaret təkcə çəkənə deyil, ətrafdakılara da zərər verir — passiv siqaret çəkənlər də eyni risklərlə üz-üzədirlər. Sağlam həyat üçün siqaretdən imtina ilk addımdır.
🌍 Dünya üzrə siqaret çəkənlərin faizi və ömürə təsiri
• Tütün istifadəçiləri: Dünya əhalisinin təxminən 20%-i, yəni 1.25 milyard insan tütün məmulatlarından istifadə edir.
• Ömür itkisi: Bir siqaret insan ömrünü orta hesabla 20 dəqiqə qısaldır. Bu o deməkdir ki, bir qutu (20 ədəd) siqaret 7 saat ömür itkisinə səbəb olur.
• Uzunmüddətli təsir: Siqaret çəkənlər orta hesabla 10 il daha az yaşayırlar. Bu, yalnız yaşlılıq illərini deyil, sağlam orta yaş dövrünü də qısaldır.
💰 Siqaret istehsalçılarının illik gəlirləri
• Azərbaycanda: 2024-cü ildə Azərbaycan siqaret ixracından təxminən 33.6 milyon ABŞ dolları gəlir əldə edib. Əsas alıcı Gürcüstan olub, bu ölkəyə 30.7 milyon dollar dəyərində siqaret satılıb.
• Qlobal miqyasda: Dünyanın aparıcı tütün şirkətləri (məsələn, Philip Morris International, British American Tobacco) illik milyardlarla dollar gəlir əldə edirlər. Məsələn, yalnız Philip Morris 2023-cü ildə təxminən 35 milyard dollar gəlir açıqlamışdı (bu rəqəm cari axtarışda yer almasa da, ümumi sənaye miqyası üçün göstəricidir).
Bu rəqəmlər bir tərəfdə insan ömrünün qısalmasını, digər tərəfdə isə milyardlarla dollar gəliri göstərir — sanki həyatın dəyəri ilə ticarət edilir. İstəyirsinizsə, bu mövzunu poetik bir mətnlə də ifadə edək: “Hər nəfəs bir ömürdən oğurluqdur” kimi bir metaforla.
P.S. Məqalənin hazırlanmasında köməyinə görə süni intellekt Copilota təşəkkür edirik.